Vermoeidheid lijkt tegenwoordig een alomtegenwoordig probleem te zijn, zelfs in een tijdperk waarin technologische vooruitgang ons leven zou moeten vergemakkelijken. De wereld heeft de afgelopen decennia een enorme transformatie doorgemaakt door technologische innovaties die bijna elk aspect van ons leven hebben beïnvloed. Van smartphones tot sociale media en digitale hulpmiddelen, technologie is diep geïntegreerd in ons dagelijks leven. Hoewel technologie bedoeld is om ons te ondersteunen bij onze dagelijkse activiteiten, lijkt het een paradoxale uitwerking te hebben op ons energiepeil. Terwijl fysieke arbeid mogelijk is afgenomen, blijkt onze mentale ruimte steeds meer belast te worden. Dit roept belangrijke vragen op over hoe technologie onze vermoeidheid beïnvloedt en wat we kunnen doen om weer balans te vinden.
Er zijn tal van factoren die onze energieniveaus beïnvloeden en vermoeidheid veroorzaak, zoals seizoensgebonden griep of kortere dagen, maar ook emoties spelen een rol. Zorgen over werk of persoonlijke problemen kunnen leiden tot piekeren, wat de slaapkwaliteit aanzienlijk vermindert en zo bijdraagt aan aanhoudende vermoeidheid. Dit vormt een negatieve spiraal waarin we gevangen raken. Hoewel technologie ons leven vaak vereenvoudigt, kan ze ons ook juist belemmeren. De verhoogde blootstelling aan digitale media zorgt ervoor dat ons brein constant alert blijft, wat uiteindelijk tot mentale uitputting kan leiden.
Hoogleraar cognitieve psychologie, Stefan van der Stigchel, legt uit dat voortdurende technologische prikkels ervoor zorgen dat onze hersenen voortdurend actief blijven. Hierdoor krijgen onze hersenen niet de rust die ze nodig hebben om goed te functioneren. Door deze voortdurende prikkels kan stress toenemen, wat leidt tot concentratieproblemen en verhoogde foutgevoeligheid. Het fenomeen overprikkeling is een veelbesproken term geworden in het huidige digitale tijdperk. Hoewel het moeilijk vast te stellen is of we nu daadwerkelijk vermoeider zijn dan vroeger, lijkt het zeker dat er tegenwoordig meer dingen zijn die constant onze aandacht opeisen.
In het verleden was rust pakken eenvoudiger, bijvoorbeeld door een boek te lezen of door te kijken naar het voorbijgaande landschap in de trein. Nu vullen we deze momenten met het checken van onze telefoons of ander digitaal entertainment. Dagdromen, een natuurlijk proces waarmee ons brein rust vindt, is ongemakkelijk geworden. Zelfs als dagdromen als positief wordt gezien, voelen mensen zich vaak ongelukkig wanneer ze ‘niksen’, omdat piekergedachten dan vrij spel krijgen.
Ondanks de ongemakken van dagdromen, benadrukt Van der Stigchel het belang van tijd nemen voor mentale rust. Hij stelt dat door regelmatig pauzes te nemen en technologie te mijden, de mentale vermoeidheid kan afnemen. Er zijn mogelijkheden voor bedrijven en overheden om een positieve rol te spelen in het creëren van gezonde werk- en leefomstandigheden. Werkgerelateerde communicatie zou bijvoorbeeld niet meer via apps zoals WhatsApp mogen verlopen buiten werkuren, om zo werknemers de kans te geven om na het werk echt te ontspannen. Dat betekent dat werkgevers de verantwoordelijkheid delen om werknemers te beschermen tegen constante werkdruk.
Ook de overheid kan wetgeving invoeren om werknemers te beschermen tegen constante beschikbaarheid, wat een signaal afgeeft dat rust een fundamenteel recht is. Zelfs als zo’n wet voornamelijk een symbolische waarde heeft, benadrukt het het belang van mentale rust en welzijn. Het is cruciaal om bewuste keuzes te maken met betrekking tot prikkels, technologie en werkdruk. Alleen door dit te doen, kunnen we de continuïteit van onze energie waarborgen en voorkomen dat we door de constante vereisten van de moderne wereld worden uitgeput. In een wereld die altijd iets van ons lijkt te willen, is het vinden van balans de beste strategie om onze gemoedsrust te bewaren.