Leververvetting is een aandoening waarbij de lever steeds meer vet opslaat. Dit kan op de lange termijn de normale functies van de lever verstoren. Maar hoe weet je of je last hebt van een vervette lever en is het mogelijk om dit proces om te keren? In dit artikel verkennen we leververvetting, de risicofactoren, en wat je kunt doen om het te voorkomen en behandelen.
Leververvetting: niet alleen door alcohol
Leverproblemen worden vaak geassocieerd met overmatig alcoholgebruik, wat zeker de lever kan beschadigen. Echter, leververvetting kan ook optreden bij mensen die geen overmatige alcohol consumeren maar wel te kampen hebben met overgewicht, inactieve levensstijlen en ongezonde eetgewoonten. In dergelijke gevallen hoopt vet zich op in de buikorganen, waaronder de lever. Bovendien verandert een ongezonde levensstijl de stofwisseling van de lever, wat resulteert in meer vetopslag in de levercellen. Ongeveer 20 procent van de Nederlandse bevolking heeft naar schatting een vervette lever, zelfs als ze geen of weinig alcohol consumeren. Dit staat bekend als “niet-alcoholische leververvetting”.
Risicofactoren voor leververvetting
Verschillende factoren verhogen het risico op leververvetting. Overgewicht en diabetes type 2 behoren tot de belangrijkste risicofactoren. Het metabool syndroom, ook wel bekend als pre-diabetes, is ook een duidelijke risicofactor. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft ongeveer 25 procent van de Nederlandse vrouwen tussen dertig en zeventig jaar last van het metabool syndroom, meestal zonder zich daarvan bewust te zijn. Bovendien neemt het risico op leververvetting toe met de leeftijd.
Mensen met leververvetting voelen zich vaak prima, zelfs als hun lever al aan het vervetten is. Dit komt doordat de aandoening meestal geen duidelijke symptomen veroorzaakt in de vroege stadia. Echter, het opgehoopte vet kan langzaam de levercellen beschadigen en ontstekingen veroorzaken, hoewel deze ontstekingen aanvankelijk nauwelijks merkbaar zijn. Tegen de tijd dat niet-alcoholische leververvetting symptomen veroorzaakt, is de aandoening vaak al vergevorderd, en veel levercellen zijn dan al vervangen door stug littekenweefsel. Dit kan uiteindelijk leiden tot levercirrose, waarbij de lever zo ernstig is beschadigd dat het orgaan volledig kan uitvallen als er niet wordt ingegrepen.
De multifunctionele lever
De lever is een buitengewoon veelzijdig orgaan. Het slaat vitaminen, mineralen, eiwitten en vetten op, en het neutraliseert giftige stoffen zoals alcohol en medicijnen. Daarnaast produceert het galvloeistof, die helpt bij de spijsvertering en opname van vetten en vetoplosbare vitamines. Bovendien speelt de lever een cruciale rol in de energiehuishouding. Vanwege zijn grote reservecapaciteit merken mensen vaak pas laat dat hun lever problemen ondervindt. Gezonde delen van de lever kunnen de functies van beschadigde delen lange tijd overnemen. Dit verklaart waarom leverproblemen vaak pas in een laat stadium worden ontdekt.
De symptomen van leververvetting
Hoewel leververvetting meestal asymptomatisch is in de beginfase, kunnen sommige mensen in een vroeg stadium al last hebben van vermoeidheid of pijn in het rechterbovengedeelte van hun buik. In zeldzame gevallen kan geelzucht een symptoom zijn van leververvetting. Gewoonlijk wordt leververvetting echter bij toeval ontdekt, bijvoorbeeld tijdens een echo-onderzoek voor andere buikklachten. In latere stadia kunnen symptomen optreden zoals jeuk, misselijkheid en gewichtsverlies, maar op dat moment zijn de leverproblemen vaak al vergevorderd.
Diagnose van leververvetting
Om te onderzoeken of je leververvetting hebt, kan je huisarts je lever onderzoeken op afwijkingen en bloedonderzoek uitvoeren. De resultaten van het bloedonderzoek kunnen wijzen op leververvetting. Bij een vergrote of gevoelige lever kan de huisarts een leverechografie laten maken. Hierop is duidelijk te zien of er veel vet in de levercellen aanwezig is, wat wijst op leververvetting.
Herstel van een vervette lever
Het goede nieuws is dat de lever een groot vermogen tot herstel heeft. Als je er op tijd bij bent, kan de lever zichzelf repareren en zelfs volledig herstellen. Maar om dit te bereiken, moet je je levensstijl aanpassen, aangezien dit vaak de oorzaak is van leververvetting. Dit betekent dat je vaker moet bewegen, gezonder moet eten, en bij overgewicht probeert af te vallen. Op deze manier kan zelfs een lever met veel littekenweefsel soms herstellen. Belangrijk is dat verdere vetophoping en ontsteking voorkomen worden, evenals het ontstaan van levercirrose. Mis je nog informatie? Laat het ons weten door te reageren onder het bericht op Facebook. Vergeet ook niet om het artikel te delen!